7.Hafta

FileZilla-FTP-HTTP Kullanımı

1-) FileZilla Kurulumu Resimli Anlatım
2-) FTP

FTP (File Transfer Protocol) Internete bağlı bir bilgisayardan diğerine (her iki yönde de) dosya aktarımı yapmak için geliştirilen bir internet protokolü ve bu işi yapan uygulama programlarına verilen genel addır. İlk geliştirilen internet protokollerinden biridir. FTP protokolü ile bir başka bilgisayardan bir başka bilgisayara dosya aktarımı yapılırken, o bilgisayar ile etkileşimli-aynı anda (on-line) bağlantı kurulur ve protokol ile sağlanan bir dizi komutlar yardımıyla iki bilgisayar arasında dosya alma/gönderme işlemleri yapılır.

FTP Protokolünün Özellikleri;

*Kalıcı bağlantılar kullanılabilir.
*Veriler ve komutlar ayrı porttan aktarılır
*Güvenlik mekanizması sunar (istemci sunucuya kendini tanıtır)
*Anonim bağlantılara izin verir. Anonymous kullanıcı tanımlıdır. Ama bu hesap kapatılabilir.
*Kota bantları tanımlanır. Klasör,dizin için kota tanımlanır.
*Bir çok web serverinde,web yayınlanmasında dosya aktarımında ftp kullanılır.
*Dosya aktarmada kısıtlama getirilebilir.
*FTPde mb,gb büyüklükte dosyalar aktarılır. FTP, HTTPye göre daha az kullanıcıya hizmet eder.
*Anonim kullanırken dosya paylaşımı için bizden de dosya yüklememiz istenebilir( buna upload-download oranı denir)

*IP kısıtlanabilir.
*Unix temelli bir protokoldür.
*HTTP sunucuları için dosya aktarımı sağlar.
*Dosyaya ait tarih saat olgusu sunmaz.

FTP yapmak için neler gerekir?

FTP yapmak, bir bilgisayara FTP protokolü ile bağlanmak eylemini anlatan yarı Türkçe yarı İngilizce bir deyimdir. FTP yapmak için,

• bağlanacağımız bilgisayarın internet adresi (nümerik ya da sembolik formatta)
• bağlanacağımız bilgisayarda dosyalarına ulaşmak istediğimiz hesapla ilgili kullanıcı numarası ve varsa şifresi
• Internet erişimi olan, üzerinde FTP yazılımı bulunan bir bilgisayar
• bağlanacağımız bilgisayarda, FTP protokol komutlarını yorumlayacak çalışır durumda bir FTP Servis programı (FTP Sitesi)
• gereklidir.

FTP ile nasıl bağlantı sağlanır?

Bağlantı, tanıtıcı adı (host name) veya internet numarası kullanılarak iki biçimde yapılabilmektedir. Ancak uygulamada daha sık olarak tanıtıcı adı kullanılmaktadır. Bağlantının yapılabilmesi için; ftp bağlanılmak istenen tanıtıcı ad formatı kullanılmaktadır. Bir makinayla olan bağlantıyı kapatıp diğer bir makinaya bağlanmak için önce close ile bağlantı kesilip, open makina ismi ile yeni bağlantı kurulur. FTP ile bağlantı kurulduktan sonra temel Unix komutları kullanılarak işl emler yapılmaktadır.

FTP nasıl yapılır? Temel FTP komutları nelerdir?

Genel kullanım : ftp şeklindedir. Bundan sonra, ilgili bilgisayara bağlanıldığında, kullanıcı numarası ve parola (password) sorulur. Daha sonra da, o kullanıcının makinasına baglanılmış olur. Bu şekilde, etkileşimli bir ortamda, (genellikle ftp> ile gösterilir) bazı komutlar verilerek iki makina arasında dosya işlemleri, ayrıca bağlanılan makinada bazı temel dosya/disk işlemleri (dizin açma, dosya silme vb) yapılabilir. Bazı temel FTP komutları ve kısa tanımları aşağıda listelenmiştir.:


FTP Cevap Kodları :

1XX : Komut başlatıldı . Ama tamamlanamadı.Ek kodla bilgilendirilecek
2XX : Komut başlatıldı. İstek tamamlandı. Yeni konut gönderilebilir.
3XX : Komut başarılı, bitirilmesi için komut gerekliyse komut istenir.
4XX :Komut başarısız. İstemci aynı komutu verebilir.
5XX : Komut başarısız. İstemci aynı komutu vermemeli

X0X : Söz dizimi hatası . Komut düzgün verilmemiş
X1X : Bir bilgi işlemine cevaptır.
X2X : Bağlantı durumu hakkında bir komutsa ona cevaptır.
X3X : Cevap verilen komut hesap kontrol komutudur.
X4X : Tanımlanmamış
X5X : Sunucu dosya sistemi hakkında bilgi veriyor.


Veri Aktarım Formatı : 2 şekilde
Ascii : düz yazı modu
Binary : ikili mod

FTP Komutları :
Erişim kontrol komutları :

User=kullanıcı tanımlar.
Pass=şifre gönderme
Acct=kullanıcı hesabı
Cwd = çalışılan klasörü değiştirir
Cdup= bir üst klasöre gider.
Quit = çıkış. Bağlantı sonlandırır
Port= verinin aktarılacağı port
Pasv= Verinin aktarılacağı port üzerinde sunucunun dinleme moduna geçmesini sağlar.
Type= verinin ifade edileceği format
Strv=dosya yapısı hakkında bilgi verir

Servis Komutları:
Retr= sunucu parametre olarak verilen dosyayı transfer eder.
Stor=İstemciden bir dosyanın sunucudan kabul edilmesi
Stou= belirlenen klasördeki dosyayı tek bir isim barındıracak şekilde saklar.
Appe=ilgili dosyaya ekler.
Rest =dosya aktarımında sorun olursa verilen parametreden devam edilir.
Rnfr=Dosya ismi değiştirildiğinde kullanılır.
Abor= veri aktarımını iptal etmek için
Dele= dosya siler
Rmd=klasör siler
Mkd=klasör oluşturur.
Pwd=çalışılan klasörü gösterir
Syst=sunucunun işletim sistemi bilgisini gösterir
Stat=bağlantı durumu hakkında bilgi verir
Help=yardım
Noop=Zaman aşımında bağlantı kesilebilir işlem yapılmazsa,burada kullanılır .

Standart FTP komutları :

cd : Dizin değiştirme (cd ) (cd .. : bulunulan dizinden bir öndekine geçme)
pwd : Bulunulan dizinin ismini verir
dir : Bulunulan dizindeki dosyaları listeleme
ls : Bulunulan dizindeki dosyaları kisa olarak listeleme (Örnek kullanımlar : ls -lr : ayrıntılı, tersten alfabetik listeleme; ls -lr |more : sayfa sayfa listeleme (dizin içinde cok fazla sayıda dosya varsa bu kullanım oldukça yararlıdır))
get : Dosya alma (get (). ( seçimliktir, kullanılmayabilir. Bu durumda dosya_adı aynen kullanılacaktır.
put : Dosya gönderme (put ()
mget : Birden fazla dosya almak istendiğinde kullanılır. Örnek kullanımlar: mget *.zip, mget a*.* vb..
mput : Birden fazla dosya göndermek istendiğinde kullanılır.
ascii : Dosya aktarımlarında aktarım modu olarak ASCII kullanılacağını belirtme.
binary: Dosya aktarımlarında aktarım modu olarak BINARY kullanılacağını belirtme. Arşiv dosyaları (zip, arj, z, zoo, hqx vb), calıştırılabilir programlar (.exe, .com), resim formatlı programlar (gif, jpeg vb) FTP ile alınmadan/ya da gönderilmeden önce mutlaka bu komut verilmelidir.
delete: FTP yapılan yerde bir dosyayı silme (delete , eğer yetkiniz varsa kullanabileceğiniz bir komuttur)

Stat:Bağlantı durumu hakkında bilgi verir

Syst:Sunucunun işletim sistemi bilgisini gösterir

mkdir : FTP yapilan yerde yeni bir dizin oluşturma (mkdir , eğer yetkiniz varsa kullanabileceğiniz bir komuttur)

rmdirtype: : FTP yapılan yerde boş bir dizini silme (rmdir , eğer yetkiniz varsa kullanabileceğiniz bir komuttur)

type:Verinin ifade edileceği formatı belirtmektedir.

pasv:Verinin aktarılacağı port üzerinde sunucunun dinleme moduna geçmesini sağlar.

help : Kullanılabilecek komutlar ile ilgili bir yardım ekranı çıkarır.
strv:Dosya yapısı hakkında bilgi verir.

lcd : FTP ortamından çıkmadan, kendi makinanızda dizin değiştirmenizi olanaklı kılar.
close : FTP ortamından çıkmadan, sadece ilgili bağlantıyı kapatmak için kullanılır.
quit : FTP ortamından çıkmak ve bağlantıyı kapatmak için kullanılır (bye komutu da aynı işi görür).
Bazı FTP merkezleri, tüm bir dizini sıkıştırarak gönderme kabiliyetine sahiptir. Söz gelimi, linux isimli bir alt dizini, GET linux linux.zip şeklinde sıkıştırılmış olarak alabiliriz. Ancak, bu özellik her FTP merkezinde olmayabilir.


3-) HTTP


HTTP (İngilizce Hypertext Transfer Protocol, Türkçe Hipermetin Aktarma İletişim Kuralı) bir kaynaktan dağıtılan ve ortak kullanıma açık olan hiperortam bilgi sistemleri için uygulama seviyesinde bir iletişim kuralıdır.

Geçmişi

HTTP, 1990 yılından beri Dünya Çapında Ağ (WWW) üzerinde küresel bilgi girişimi için kullanılmaktadır.

HTTP/0.9 olarak anılan ilk sürüm HTTP İnternet üzerinden ham verinin taşınması amaçlı, basit bir iletişim kuralıydı. RFC 1945 dahilinde tanımlanan HTTP/1.0, taşınan verinin meta-bilgilerini ve istek/cevap semantiği düzenleyicilerini içeren ve MIME ilgileri taşıyan mesajların taşınabilmesi gibi yenilikler ile bir önceki sürümü genişletmiştir. Yine de HTTP/1.0 hierarşik vekil sunucuların (proxy), önbelleğin, kalıcı bağlantı ihtiyaçlarının ve sanal sunucuların etkilerini göz önünde bulundurmada yetersiz kalmaktaydı. Ek olarak, HTTP/1.0 olarak anılan uygulamaların, tam olarak kesinleştirilememiş yöntemleri, birbirleriyle iletişim içinde bulunan iki uygulamanın kapasitelerinin tam olarak anlaşılması için yetersiz kalmakta ve bu sürümün bir yeniliğe gidilme ihtiyacını zorunlu kılmaktaydı.

HTTP/1.1 olarak bilinen bu yeni sürüm, iletişim kuralının güvenilir bir biçimde uygulanmasında ihtiyaç duyulan dizisel gereksinimleri içermekte ve 1.0 sürümüne sahip iletişim kuralından daha güvenli olarak görülmektedir.

Uygulamalı bilgi sistemleri, basit bir şekilde bilgi almaktan çok daha fazla uygulamaya ihtiyaç duyar. Bu uygulamalar arama, son kullanıcı arayüzünün güncellenmesi ve etkileşimli olarak bilgi girişi gibi işlevleri de gerektirmektedir. HTTP, bir isteğin amacının ne olduğunu anlatan bir takım açık uçlu yöntemler ve üstbilgi kullanımına izin vermektedir. Bir tekbiçimli kaynak tanımlayıcısı, yer belirleyici ya da kaynak ismi tarafından sağlanan kaynağa, bir yöntemin uygulanışını bildiren bir dizi kural üzerine kurulmuştur. Gönderiler, Çok Amaçlı İnternet Posta Uzantıları tarafından tanımlandığı ve İnternet postasında kullanılana benzer bir biçimde aktarılmaktadır.

HTTP aynı zamanda, SMTP, NNTP, FTP, Gopher ve WAIS iletişim kurallarını destekleyen İnternet sistemleri ile kullanıcı istemcileri, vekil sunucular ve Geçitler arasında iletişim için özelleştirilmiş bir iletişim kuralı olarak da kullanılır. Bu haliyle HTTP, muhtelif uygulamalar tarafından sağlanan kaynaklara, basit hiperortam erişimine izin vermektedir. Günümüzde hayatın önemli bir parçası haline gelen İnternet, HTTP sayesinde her türlü bilgiye sorunsuz erişimi kolay kılmaktadır.

Ayrıntılı incelemek için Tıklayınız. (Http kodları ve kullanımı)